Deformasiyalı qanad virusu (Deformed Wing Virus, DWV) arılar üçün ən təhlükəli virus xəstəliklərindən biridir. Bu virus sürfələri və cavan arıları yoluxdurur, qanadların deformasiyasına, zəifləməsinə və onların ömrünün qısalmasına səbəb olur. Xəstəliyin əsas yayılma mənbəyi Varroa destructor gənəsidir, buna görə də onunla mübarizə aparmaq virusun qarşısını almağın əsas yoludur.
Bu məqalədə DWV-nin simptomlarını, arı ailəsinə təsirini və təsirli qorunma üsullarını araşdıracağıq.
Virus necə yayılır?
DWV-nin yayılma yolları:
1️⃣ Varroa destructor gənəsi vasitəsilə – gənə pətəkdə qidalanarkən virusu arılara ötürür.
2️⃣ Ana arının qidalandırdığı sürfələr – yoluxmuş işçi arılar virusu ana südü ilə sürfələrə keçirir.
3️⃣ Arılar arasında birbaşa təmas – virus arılar arasında təmizlənmə və qidalanma zamanı yayılır.
Xəstəlik xüsusilə payız aylarında təhlükəlidir, çünki yoluxmuş arılar qışa qədər yaşamır və ailənin zəifləməsinə səbəb olur.
DWV-nin simptomları
📌 Deformasiyalı qanadlar – büzüşmüş və ya inkişaf etməmiş qanadlar, arılar uça bilmir.
📌 Kiçik bədən quruluşu – yoluxmuş arılar sağlam arılardan daha zəif və kiçik olurlar.
📌 Hərəkət pozğunluğu – xəstə arılar yavaş hərəkət edir, çərçivələrə yapışmaqda çətinlik çəkirlər.
📌 Erkən ölüm – yoluxmuş arıların ömrü qısalır və onlar tezliklə ölürlər.
Xəstəliyin ilkin mərhələlərində açıq simptomlar olmaya bilər, buna görə də pətəkdə Varroa gənəsinin olub-olmaması daim yoxlanılmalıdır.
Virusun yayılmasının qarşısını necə almaq olar?
DWV-dən qorunmaq üçün aşağıdakı tədbirlər görülməlidir:
🔹 Varroa gənəsinə qarşı mübarizə aparmaq – pətəklərdə mütəmadi olaraq gənə nəzarəti aparılmalıdır.
🔹 Davamlı arı cinsləri yetişdirmək – viruslara qarşı daha dayanıqlı arılar seçilməlidir.
🔹 Arı ailələrinin vəziyyətini yoxlamaq – zəif analar dəyişdirilməli və ailələr gücləndirilməlidir.
🔹 Pətəkləri və alətləri dezinfeksiya etmək – çərçivələr, avadanlıqlar və şanlar təmizlənməlidir.
🔹 Kifayət qədər qida təmin etmək – güclü qidalanan arılar virus infeksiyalarına daha dözümlüdürlər.
Nəticə
Deformasiyalı qanad virusu arı ailələri üçün ciddi təhlükə yaradır, xüsusilə Varroa gənəsi çoxaldıqda. Əsas qorunma tədbiri – gənə ilə mübarizə və güclü, sağlam arı ailələrinin saxlanılmasıdır. Vaxtında görülən profilaktik tədbirlər yoluxmanın qarşısını almağa və arıların sağlamlığını qorumağa kömək edəcək.
