Giriş
Askosferoz, və ya əhəngləşmiş sürfə xəstəliyi, arılarda Ascosphaera apis göbələyi tərəfindən törədilən bir xəstəlikdir. Bu xəstəlik arı sürfələrini təsirləndirərək onları ağ, bərk kütlələrə çevirir. Zəif arı ailələri, rütubətli mühit və gigiyena qaydalarına əməl olunmadığı hallar xəstəliyin inkişafını sürətləndirir.
Bu məqalədə xəstəliyin əsas səbəbləri, simptomları, qarşısının alınması üsulları və müalicə yolları haqqında məlumat veriləcək.
Səbəbləri
Askosferozun əsas səbəbi Ascosphaera apis göbələyi və onun uzun müddət aktiv qalan sporlarıdır. Xəstəliyi yaradan amillər:
- Yüksək rütubət. Arı yeşiyi daxilində ventilyasiyanın zəif olması göbələyin inkişafı üçün əlverişli şərait yaradır.
- Zəif ailələr. Güclü arılar gigiyenanı qorumaq və istiliyi saxlamaq baxımından daha effektivdir.
- Sanitariya qaydalarının pozulması. Çirkli alətlər, təsirlənmiş arı yeşikləri və ya çərçivələr xəstəliyin yayılmasına səbəb ola bilər.
- Temperatur dəyişiklikləri. Soyuq gecələr və isti günlər xəstəliyin inkişafını sürətləndirir.
- Qidalanma problemləri. Ailə daxilində gənc arıların çatışmazlığı sürfələrə qulluq keyfiyyətini azaldır.
Simptomları
Xəstəliyin ilk əlamətləri arı yeşiklərində müşahidə olunur:
- Dəyişikliklər. Arı yeşiyilərin içində ağ, bərk kütlələr (ölmüş sürfələr) yaranır.
- İy. İrəliləyən xəstəlik zamanı zəif kif iyi yarana bilər.
- İstilik balansının pozulması. Ailə istilik balansını saxlamaq qabiliyyətini itirir.
Qarşısının alınması
Xəstəliyin qarşısını almaq üçün aşağıdakı addımlar vacibdir:
- Ventilyasiya. Arı yeşikləri yaxşı havalanmalı, rütubət səviyyəsi aşağı saxlanılmalıdır.
- Ailə gücləndirilməsi. Sağlam və güclü ailələr göbələk infeksiyalarına daha davamlıdır.
- Gigiyena qaydalarına əməl olunması. Alətlərin və yeşiklərin müntəzəm dezinfeksiyası xəstəliyin yayılmasının qarşısını alır.
- Təsirlənmiş arı yeşiyilərin çıxarılması. Yoluxmuş hissələr çıxarılıb məhv edilməlidir.
Müalicəsi
Xəstəliyə yoluxmuş ailələr müalicə olunmalıdır:
- Təsirlənmiş sürfələrin çıxarılması. Yoluxmuş sürfələr və pətəklər məhv edilir.
- Yeşiklərin dezinfeksiyası. Yeşiklər isti hava, sirkə turşusu və ya propolis məhlulu ilə təmizlənir.
- Göbələk əleyhinə dərmanlar. Məsələn, “Askotsin” kimi preparatlardan istifadə edilir.
- İmmunitetin gücləndirilməsi. Vitaminli və zülallı qidalar arıların müqavimətini artırır.
Nəticə
Askosferoz ciddi bir xəstəlik olsa da, profilaktik tədbirlər və vaxtında görülən müalicə ilə onun yayılmasının qarşısını almaq mümkündür. Arı yeşiklərinin müntəzəm yoxlanışı, gigiyena qaydalarına riayət edilməsi və ailələrin gücləndirilməsi sağlam arıçılıq üçün əsas şərtlərdir.
Sual: Siz öz arı ailələrinizdə bu xəstəliyə qarşı hansı tədbirlər görürsünüz? Fikirlərinizi bizimlə bölüşün!
