Giriş
Arı xəstəlikləri arı ailələrinin sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradır və onlara qarşı mübarizə aparmaq hər bir arıçının vacib vəzifəsidir. Bakterial infeksiyalardan tutmuş parazit xəstəliklərinə qədər müxtəlif xəstəliklər arıların məhsuldarlığına mənfi təsir göstərir. Bu məqalədə arılarda ən çox rast gəlinən xəstəlikləri, onların simptomlarını və qarşısının alınması üçün tədbirləri nəzərdən keçirəcəyik.
1. Amerika çürüməsi: simptomlar, profilaktika və müalicə
Təsvir: Amerika çürüməsi Paenibacillus larvae adlı bakteriyanın səbəb olduğu ciddi bir xəstəlikdir və arı ailələrinə ölümcül zərbə vura bilər. Bu bakteriya çox davamlıdır və arı ailələrində sürətlə yayılır, bu da onunla mübarizəni çətinləşdirir.
Simptomlar: Pətəkdə çürümüş qoxu, hüceyrələrdə çürümüş kütlələr, çökmüş qapaqlar.
Profilaktika:
- Sanitariya qaydalarına riayət etmək: mütəmadi olaraq alətləri və pətəkləri dezinfeksiya edin.
- Sağlam yumurta və təmiz pətək istifadə edin.
- Arı ana arılarını yalnız etibarlı mənbələrdən alın, xəstəliyin yayılmasının qarşısı alınması üçün.
Müalicə: Çox vaxt Amerika çürüməsi xəstəliyi olan ailələri yandırılması tövsiyyə edilir. Antibiotiklər çox ehtiyatla istifadə edilməlidir və yalnız zəruri hallarda, çünki onlar balda toplanıb qala bilər.
2. Avropa çürüməsi: profilaktika və mübarizə tədbirləri
Təsvir: Melissococcus plutonius bakteriyası tərəfindən törədilən Avropa çürüməsi də, xüsusilə cavan sürfələr (qurd) arasında yayılan bir xəstəlikdir və ailəni zəiflədərək onun inkişafına mane olur.
Simptomlar: Ölmüş sürfələr açıq rəngdədir və pis qoxuya malikdir, bu sürfələr şəffaf və yapışqan görünür.
Profilaktika:
- Güclü, sağlam arı ailələri yetişdirin.
- Pətəklərdə təmizliyə riayət edin və dezinfeksiya tədbirlərini unutmayın.
Müalicə: Çox zərərli hallarda xüsusi preparatlardan istifadə edilir, amma müalicə çox təsirli deyil, buna görə də profilaktik tədbirlər önəmli hesab edilir.
3. Nosema: infeksiyanın qarşısını almaq üçün tədbirlər
Təsvir: Nosema xəstəliyi yetkin arıların bağırsaqlarını zədələyən və onların məhsuldarlığını azaldan parazit xəstəlikdir. Bu xəstəlik Nosema apis və ya Nosema ceranae adlanan mikroskopik parazitlər tərəfindən törədilir.
Simptomlar: Arılarda ishal, şişmiş qarın, zəiflik və hərəkətsizlik.
Profilaktika:
- Pətəkləri mütəmadi olaraq yeniləyin və dezinfeksiya edin.
- Arıların təmiz su və keyfiyyətli yeməklə təmin olunması vacibdir.
- Profilaktika məqsədilə yazda və payızda dərman tətbiq edin.
Müalicə: Nosemanın müalicəsi üçün ən geniş istifadə olunan vasitə fumagilin adlı antibiotikdir, amma yalnız ehtiyac olduqda və təlimatlara uyğun olaraq istifadə edilməlidir.
4. Askozferoz: əhəng xəstəliyi
Təsvir: Askozferoz xəstəliyi Ascosphaera apis adlı göbələk tərəfindən törədilir və inkişaf prosesi zamanı sürfələrə zərər vurur, nəticədə onlar sərt ağ maddəyə çevrilir.
Simptomlar: Ölmüş sürfələr (qurd) ağ daş görünüşündə olur.
Profilaktika:
- Yaxşı ventilyasiya təmin edin, çünki yüksək rütubət göbələyin inkişafına kömək edir.
- Güclü ailələrin saxlanılması xəstəliyə qarşı müqaviməti artırır.
Müalicə: Pətəkləri təmiz saxlayın və təsirlənmiş şanları mütəmadi çıxarın.
5. Qanad deformasiya virusu (DWV): simptomlar və profilaktika
Təsvir: Varroa destructor gənələri vasitəsilə yayılan qanad deformasiya virusu gənc arıların qanadlarının deformasiyasına və onların həyatının qısalmasına səbəb olur.
Simptomlar: Deformasiya olunmuş qanadlar, zəiflik və ailənin fəaliyyətinin azalması.
Profilaktika:
- Varroa gənələrinə qarşı mütəmadi profilaktika tədbirləri aparın.
- Gənələrə qarşı payız və yazda profilaktik tədbirlər həyata keçirin.
Müalicə: Varroanın nəzarəti DWV-yə qarşı əsas profilaktika üsuludur. Kimyəvi müalicələr və orqanik turşular gənələrin yayılmasını azaltmağa kömək edir.
Nəticə
Arı ailələrini xəstəliklərdən qorumaq üçün profilaktik tədbirlər mütləqdir. Sanitariya tədbirləri, müntəzəm monitorinq və parazitlərə qarşı profilaktik tədbirlər əksər xəstəliklərin qarşısını almağa kömək edəcəkdir. Müxtəlif metodları birləşdirərək sağlam pətək mühiti yaratmaq və xəstəlikləri vaxtında tanımaq, həm arıların sağlamlığını, həm də məhsuldarlığı artıracaqdır.
Arıların xəstəliklərdən qorunması - sağlam və uğurlu arıçılığın əsasıdır!
